Mardin’in Tarımsal Üretiminin geliştirilmesi ve üreticilerine katma değerli hale getirilmesine yönelik olarak; İldeki kamu kurum ve kuruluşları, özel kesim, sivil toplum kuruluşları, üniversiteler ve yerel yönetimler arasında iş birliğini geliştirmek ve ilgili kurum ve kuruluşları yönlendirmek üzere Mardin Tarım Platformu oluşturuldu. Platformun ilk toplantısı Kızıltepe Zahireciler Derneğinin ev sahipliğinde gerçekleştirildi.
Anılan Toplantıya; Kızıltepe Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet ŞAHİN Mardin Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Hatip ÇELİK, , Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odası Başkan Yrd. İbrahim Halil Ramazanoğlu, Nusaybin Ticaret ve Sanayi Odası Meclis Üyesi Şükrü Akbal, Mardin 1.Organize Sanayi Bölgesi Başkan Vekili Nasır Duyan, Artuklu Ziraat Odası Başkanı Bereket AKAN, Kızıltepe Ziraat Odası Başkanı Bedirhan Dinler ,Derik Ziraat Odası Başkanı M.Faruk Temelli, Savur Ziraat Odası Başkanı Cengiz Yıldız, Ziraat Mühendisleri Odası Eş Başkanı Erdal Damar ,Ziraat Mühendisleri Odası Eş Başkanı Fatma Irmak, Kızıltepe Zahireciler Derneği Başkanı M.Şerif Öter, Mardin Bulgur Sanayicileri Derneği Başkanı Faysal Sun, Mardin Makarna Sanayicileri Grubu Başkanı Şükrü Karaboğa, Mardin Çiftçiler Derneği Başkanı Mikail Erbeyi, Güneydoğu Mısır Üreticileri Derneği Başkanı M.Hanifi Müslümoğlu, Marova Un AŞ .Genel Müdürü Salim İlhan katılım sağladı .
Toplantıda platformun çalışma usul ve esasları görüşülerek öncelikli olarak aşağıdaki konuların ele alınmasına karar verildi.
TMO Fiyatları: Açıklanan TMO fiyatları geçen yıla kıyasla %10 artmıştır. Mevcut durumda tarımsal girdi fiyatları geçen seneye kıyasla %50- %100 oranında artmıştır. Üreticilerin ayakta kalabilmesi; haksız rekabet ve fırsatçılığın engellenmesi için TMO tarımsal alım fiyatlarının hızlı bir şekilde maliyetlere kıyasla revizyon edilmesi gerekmektedir. Buna ek olarak 45 günlük ödeme termini çiftçileri mağdur etmekte bu termin süresinin ise ürününü teslim eden çiftçiye aynı hafta içinde verilmesi sağlanmalıdır. Bu kapsamda platform temsilcileri Tarım ve Orman Bakanlığı ile görüşecektir.
DEDAŞ Elektrik Kesintileri ve Mısır üretimi: Mısır stratejik bir ürün olarak üretilmektedir. Uluslararası piyasalarda mısır fiyatı yaklaşık %39 artışla ton başına 190 dolardan 265 dolara çıkmıştır. Buna ek olarak bölgemizde Batman ve Diyarbakır’da birinci ürün olarak üretilen mısırdan vazgeçilerek geçen yılki fiyatlardan dolayı pamuk ve buğdaya yönelim olmuştur. Mısır’daki fiyat ve üretim düşüklüğünden kaynaklı arz daralmasının önüne ancak ikinci ürün olarak üretim yapan Mardin ve Urfa’da üretim devam ettirmesi ile mümkündür.
2023 yılında Mardin’de ikinci ürün olarak üretilen mısır rekoltesi iki milyon olarak gerçekleşmiştir. Yakın zamanda DEDAŞ Mısır üretimi yapan çiftçilerin elektriğini keseceğini ilan etmiştir. 2023 yılında TMO ton başına 6000 TL fiyat vermiştir. Mısır bu fiyatlara göre 12 milyar TL katma değer yaratmaktadır. Mısır üretiminin elektrik kesintileri ile engellenmesi Mardin’in refahının ciddi anlamda azalmasına sebebiyet verecektir. GAP sulama kanalının gecikmesi Mardinli çiftçilerin suçuymuş gibi davranılmamalı, GAP suyunun tamamlanmasına kadar DEDAŞ’ın aldığı bu karar geri çekilmelidir. Bu kapsamda platform temsilcileri Enerji Bakanlığı ile görüşecektir.
GAP Sulama Kanallarının Tamamlanması: GAP Mardin Kanalı’nın 1. Etabı tamamlanarak hizmete açılmıştır. 2. Etabın Mardin Ovası’nda 835.000 dönüm araziyi sulaması beklenmektedir. Mevcut durumda yer altı suları ile gerçekleştirilen sulama kaynaklarımızın etkin kullanılamamasına sebebiyet vermektedir. Bölgemiz özellikle son yollarda aşırı kuraklık riski ile karşı karşıyadır. GAP sulama kanallarının acilen tamamlanarak bölgemizin yağış risklerinden korunması gerekmektedir. GAP sulama kanalının bölgeye geç gelmesinden dolayı kuyu sulaması gerçekleştirilmektedir. Kuyu sulaması için kullanılan elektrik çiftçiler için en önemli girdi maliyetini oluşturmaktadır. Çiftçilerin birçoğu bu maliyetlerden dolayı çiftçiliği bırakmak veya arazilerini ipotek altına almak zorunda kalmıştır. Bu problemin çözülmesi için GAP sulama kanalı bekletilmeden bir an önce tamamlanmalıdır. Tamamlanıncaya kadar Tarımsal üretimin ilimizde devam edebilmesi için belirli bir kilovatta kadar elektrik sübvanse edilmeli veya tarımsal sulamada yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanılmasına yönelik özel mali destek programı tasarlanmalıdır. DEDAŞ elektrik dağıtım şirketi özel bir şirkettir. Tarımda kullanılan elektrik tarifesi sulama birliklerinin olduğu Çukurova ve diğer bölgelerde mısır sulamasında 150 TL/dönümdür. Aynı enerji desteği Mardin için uygulanmalı, gerekirse elektrik dağıtım şirketine sübvanse edilmelidir. Mevcut durumda kanalın ulaştığı ve suyu neredeyse maliyetsiz alan çiftçiler ile çok büyük maliyetlerle sondaj ile su ihtiyacını karşılayan çiftçiler arasında rekabet gücü farkı oluşmakta, Mardinli çiftçilerin üretim iştahı yok olmaktadır. Bu kapsamda hem Enerji Bakanlığı hem de Tarım ve Orman Bakanlığı ile görüşülecektir.
