Mardin İli/İlçeleri Odaları/Borsaları (Kızıltepe Ticaret Borsası, Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odası, Mardin Ticaret ve Sanayi Odası, Nusaybin Ticaret Borsası, Nusaybin Ticaret ve Sanayi Odası), Mardin Artuklu Üniversitesi Kamu Özel ve Karma Sektör İş Birliği Koordinatörlüğü (MAÜKÖK) ile Mardin’in Tarım ve Hayvancılık Yapısına ilişkin bir saha çalışması gerçekleştirdi.
MAÜ İktisat Bölümü Öğretim Üyesi, MAÜKÖK Koordinatörü ve TOBB/TEPAV ile Mardin İli/İlçeleri Oda/Borsa Akademik Danışmanı Prof. Dr. Mehmet Behzat Ekinci’nin yönetiminde, İktisat ve İşletme Bölümleri öğrencilerinin katkılarıyla yürütülen bu araştırma, Mardin İli/İlçeleri Odalarının/Borsalarının Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) ile ortak çalışması niteliğindedir.
25-29 Ekim 2023’te düzenlenen 9.Uluslararası Mardin Tarım Ekipmanları, Gıda ve Hayvancılık Fuarı’nın (MAGROTEX’23) katılımcı firmalarıyla gerçekleştirilen bu saha çalışması ile; Mardin’in tarım ve hayvancılık yapısına ilişkin sorunlar, bu sektörlerle yakından ilgili firmaların bakış açısıyla tespit edilerek ilgili çözüm tekliflerinin ortaya konulması amaçlanmaktadır.
8’si Mardin’den, 14’ü Mardin dışından (Diyarbakır, Gaziantep, İstanbul, Mersin, Tekirdağ, Urfa) olmak üzere toplamda 22 Fuar katılımcısı firma ile, yüzyüze anket usülüyle gerçekleştirilen araştırmada şu 2 (iki) ana soruya cevap bulunmaya çalışıldı.
- Mardin’deki tarım ve hayvancılık yapısına dair değerlendirmeleriniz (kapasite/sorunlar) nelerdir?
- Mardin’deki tarım ve hayvancılık yapısına dair sorunların giderilmesine yönelik neler yapılabilir?
Anket kapsamında verilen cevaplar harmanlandı ve genel durum tespiti yapılarak değerlendirmeye tâbi tutuldu.
Araştırma ile ortaya çıkan bazı sonuçlar ve ilgili öneriler şöyle sıralanabilir:
I-Sonuçlar
- Genel olarak katılımcılar, Mardin’in yüksek bir tarımsal potansiyele sahip olduğunu fakat kapasite altında tarımsal üretim yapıldığı gibi kullanılan alanların da bilinçli işlenmediğini belirtmektedirler.
- Katılımcılar benzer şekilde Mardin’in hayvancılık kapasitesinin de yüksek olduğunu fakat bunun uygulamada düşük olduğunu ifade etmektedirler.
- Tarıma ve hayvancılığa dair dile getirilen temel sorunların başında, bu faaliyetlere ilişkin uzun vadeli politikaların izlenmemesi gelmektedir. Ayrıca, tarım ve hayvancılık faaliyetlerinin kısıtlı şartlarda yapıldığı dile getirilmektedir.
- Bazı katılımcılar; tarıma yeterli destek olmadığını dile getirerek, Türkiye’nin üretici bir ülke olmaktan çıktığına dikkat çekmektedirler.
- Tarımda dijitalleşmenin önemine değinen bazı katılımcılar, bu çerçevede bazı üreticilerin gereksiz harcama yaptığını dile getirmişlerdir.
- Ayrıca; kuraklık, tarımsal ürün çeşitliliğinin azlığı ve tarımsal sulama gibi sorunlar da belirtilmiştir.
II-Öneriler
- Katılımcılar, tarımda kısa vadeli yerine uzun vadeli politikaların izlenmesi gereğine dikkat çekmektedirler. Bu çerçevede; tarım ve hayvancılık alanında yeni yatırımlar yapılmalı fakat bunlar da doğru biçimde organize edilmelidir.
- Tarımsal ve hayvancılık üretiminde üreticilerin bilinçsizliğine değinilmekte ve bu çerçevede daha büyük kesimlere ulaşılarak bunların bilinçlendirilmesi gereğine vurguda bulunulmaktadır.
- Ayrıca, destekleme hususu dile getirilmekte ve üreticilerin tarımsal ekipmanlara uygun şartlarda erişimine yönelik programlardan bahsedilmektedir.
- Özel olarak ele alınan bir husus da tarımdaki dijitalleşmedir. Bu kapsamda, dijitalleşmeye yönelik bilinçli adımlar atılması ve harcamaların ihtiyaca göre yapılması gereğine dikkat çekilmektedir. Ayrıca, üreticilerin harcamalarını daha planlı yapması lazım geldiği belirtilmektedir.
- Mardin’de tarımsal ürün çeşidinin sınırlılığı da bir sorun olarak belirtilerek alternatif ürünlere yönelinmesi gereğine dikkat çekilmektedir.
- Katılımcılar; tarımda olduğu gibi, hayvancılığa yönelik uzun vadeli projelerin de uygulanması gerektiğini dile getirmektedir.
- Hayvancılık faaliyetleri için mera konusuna da değinilmektedir. Bu çerçevede, kapasitesinin artrılabilmesi için meraların artırılması lazım geldiği belirtilmektedir.
- Katılımcılar, tarımsal faaliyetlerde olduğu gibi, hayvancılık faaliyetlerinde de yoğun destekleme mekanizmalarının gereğine dikkat çekmektedirler. Bu kapsamda, hayvancılık yapılabilmesi için kamunun özellikle hayvan temini, veteriner hizmetleri ve yem gibi destekleri sağlaması icap ettiğini ifade etmektedirler.
- Tarımsal sulama sorunu özel bir önemle dile getirilen diğer bir husustur. Bu çerçevede, sulama altyapısının geliştirilmesi gereğine dikkat çekilmektedir.
- Katılımcılar bir de sulama ve elektrik enerjisi ile ilgili bir kısır döngünün varlığını dile getirmektedirler. Bu kapsamda, ödeme yapmayanlara yönelik elektrik kesintilerinin, enerji bedelini ödeyenleri de olumsuz etkilediğini ifade etmektedirler. Dolayısıyla bu soruna köklü bir çözüm bulunması gerektiğini belirtmektedirler.
Mardin Artuklu Üniversitesi ve Mardin İli/İlçeleri Odaları/Borsaları bu tür iş birlikleri yaparak şehre ve bölgeye ilişkin tespitler, değerlendirmeler ve iktisat politikası teklifleri içeren benzer çalışmalara devam edileceğini dile getirdi.
