KIZILTEPE

Mardin Artuklu Üniversitesi Kamu Özel ve Karma Sektör İş Birliği Koordinatörlüğü (MAÜKÖK), Mardin İli/İlçeleri Odaları/Borsaları (Kızıltepe Ticaret Borsası, Kızıltepe Ticaret ve Sanayi Odası, Mardin Ticaret ve Sanayi Odası, Nusaybin Ticaret Borsası, Nusaybin Ticaret ve Sanayi Odası) ile Mardin’de alternatif bir ürün olarak mantarın üretimine ve satışına dair bir saha araştırması gerçekleştirdi.

Çalışma, MAÜ İİBF İktisat Bölümü Öğretim Üyesi, MAÜKÖK Koordinatörü ve TOBB/TEPAV, Mardin İli/İlçeleri Oda/Borsa Akademik Danışmanı Prof. Dr. Mehmet Behzat Ekinci ve MAÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi, Beslenme ve Diyetetik Bölümü Öğretim Üyesi ve MAÜKÖK Üyesi Doç. Dr. Hilal Acay tarafından gerçekleştirildi.

Ocak 2023’te Mardin’de mantar yetiştiren kişiler ve ilgili bir kurum ile gerçekleştirilen bu saha çalışması; Mardin’de mantar üretimine ve satışına dair potansiyelin tespitini hedeflemektedir. Bu çerçevede, katılımcıların karşılaştıkları sorunlara değinilerek bunlara yönelik geliştirdikleri çözüm yollarının ortaya konması amaçlanmaktadır.

Araştırma; Mardin’in Ömerli, Nusaybin ve Derik İlçelerinden 3 üretici şahıs ve ilgili bir kurum ile e-posta ve telefon vasıtasıyla gerçekleştirilmiştir.

Anket kapsamında verilen cevaplar harmanlanmış ve genel durum tespiti yapılarak değerlendirmeye tâbi tutumuştur. Araştırma ile ortaya çıkan sonuçların ve ilgili tekliflerin bir kısmı şöyledir:

• Üretime dair sorunlara değinen katılımcılar, bu kapsamda mantarın yetiştirileceği kompostun uygunsuzluğuna dikkat çekmekte; sulama, dezenfektasyon, havalandırma, sıcak-soğuk dengesinin sağlanması vb. hususlardaki olumsuzluklara değinmekte ve Mardin’de gece-gündüz sıcaklık farkının yüksekliğinin üretimi olumsuz etkileyebildiğini belirtmektedirler. Ayrıca, hastalık ihtimallerinden bahseden katılımcılar, çeşitli mantar zararlıları oluşabildiğini de ifade etmektedirler.
• Katılımcıların mantar satışında karşılaştıklarını dile getirdikleri sorunların bir kısmı şöyledir: arz-talep dengesizliği ve arz fazlalığı durumunda mantarın uygun ortamda saklanabilmesi için gerekli altyapının olmayışı.
• Katılımcılar, talebin azlığına dair sebepler arasında damak tadı farklılığı, toplumsal ön yargılar ve kültür mantarı tüketim alışkanlığının olmayışı gibi faktörleri sıralamaktadırlar.

• Katılımcılar, üretimle ilgili sorunlara yönelik geliştirdikleri çözümler arasında; mesela kompostun uygun olmaması hâlinde bunun temizlenerek üretime hazır hâle getirilmesi; uygun bakım şartlarının yerine getirilmesi; hastalıklara ve zararlılara karşı gerekli ilaçlamanın mantara zarar vermeyecek biçimde yapılması hususlarını dile getirmektedirler.
• Mantar satışında karşılaşılan sorunların çözümü içinse şunlar belirtilmektedirler: kapasitenin talebe göre ayarlanması; mantara olan talebin artırılabilmesi için toplu tüketim mekanlarında yemek menülerine mantarın dahil edilmesine yönelik çalışmalar yapılması; mantar menüleri ile ilgili eğitimler verilmesi.

Mardin Artuklu Üniversitesi ve Mardin İli/İlçeleri Odaları/Borsaları bu tür işbirlikleri sayesinde şehre ve bölgeye ilişkin alternatif ürün teklifleri içeren benzer çalışmaların hazırlanmasına devam edileceğini ifade ettiler.