TOBB tarafından düzenlenen "Yasa Dışı Ticaretle Mücadelenin Önemi Konferansı", Ticaret Bakanı Mehmet Muş'un katılımıyla TOBB İkiz Kuleler'de gerçekleştirildi. Gerçekleşen Toplantıya Kızıltepe Ticaret Borsası Genel Sekreterimiz Abdulkadir Şahin Katıldı.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, vergi sisteminde köklü ve yapısal bir reforma ihtiyaç duyulduğunu belirterek, "Amacımız, hem daha düşük vergi oranları uygulaması hem de vergi sisteminin basit ve anlaşılabilir şekilde tasarlanması olmalıdır." dedi.
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu , açılışta yaptığı konuşmada, yasa dışı ekonomiyle mücadelenin kalkınmanın odak noktası olduğunu belirterek, toplumun tamamını ilgilendirdiği için de kamu kurumları, iş dünyası ve akademisyenlerin etkin işbirliğinin gerektiğini söyledi.
Bugün aralarında bulunan akaryakıt, içecek, tütün, elektronik cihaz sektörleri temsilcileri ve akademisyenlerle yasa dışı ticaretle mücadelede yapılması gerekenleri konuşacaklarını vurgulayan Hisarcıklıoğlu, "Bu sektörler, istihdam, ihracat, kamu geliri ve katma değeri yüksek üretim güçleriyle ülkemizin kalkınmasında önemli paya sahip. Bu nedenle ilk konferansımıza bu sektörlerle başladık. Bakanlığımızla konferans dizisi olarak planladığımız toplantılarda, ayrı ürün gruplarını ele almaya devam edeceğiz." diye konuştu.
Hisarcıklıoğlu, yasa dışı ticaretin, kapsamlı bir sorun olduğuna işaret ederek, bunun nedenlerini şöyle sıraladı: "En başta kaçakçılıktır, marka-patent ihlalidir, vergi kaçırmaktır. Ülkeleri, kamu maliyesini ve adil rekabet ortamını bozmaktadır. Halk sağlığına ve toplum güvenliğine de tehdit oluşturmaktadır. Faaliyetlerini yasal zeminde sürdüren sektörler ve ticaret erbabı açısından da haksız rekabet ortamı oluşturmaktadır. İş barışına da tehdittir. Çalışanlar arasında huzuru ve güveni bozmaktadır. Vergi gelirlerindeyse, önemli kayba neden olmaktadır."
- "4 sektörden kaynaklı vergi gelir kaybı 50 milyar lirayı geçti"
Yasa dışı ticaret nedeniyle yaşanan gelir kaybının tahmin edildiğinden de fazla olduğunu belirten Hisarcıklıoğlu, sadece buradaki 4 sektörden kaynaklı vergi gelir kaybının 50 milyar lirayı geçtiğini bildirdi.
Hisarcıklıoğlu, bunun da 2021 ÖTV gelirlerinin neredeyse 4'te 1'ine denk geldiğini belirterek, "Yani, yasa dışı ticaret, kamu gelirlerinde çok önemli bir kayba neden olmaktadır. İş dünyamız için en önemli unsur, aynı şartlarda rekabet edebilmektir. Ancak kayıt dışı kalan şirketler, işini dürüst yapan şirketlerimizin rekabet gücünü önemli ölçüde azaltmaktadır." değerlendirmesinde bulundu.
Kimsenin, böyle bir haksız rekabet ortamını kabul etmesinin mümkün olmadığının altını çizen Hisarcıklıoğlu, Türkiye'nin, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde kayıtlı ekonomiye geçişte çok önemli mesafe kat ettiğini söyledi.
Hisarcıklıoğlu, Ticaret Bakanı Mehmet Muş tarafından son zamanlarda alınan tedbirlere de dikkati çekerek, İçişleri Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı ve kolluk kuvvetlerinin topyekun bir mücadele halinde olduğunu anlattı.
Bu süreçte geleneksel metotlardan dijitale geçişin hızlandığına işaret eden Hisarcıklıoğlu, "E-fatura, e-irsaliye, e-gider pusulası gibi kavramlar hayata geçirilmiş, İhracat beyannameleri dijital ortama taşınmış, EPDK otomasyon sistemleriyle stok izleme anlık hale getirilmiş, Hal Kayıt Sistemi ile e-belge Uygulamaları entegre hale getirilmiştir." ifadelerini kullandı.
- "Vergide aşılmaması gereken sınırlar, eşikler, oranlar vardır"
Hisarcıklıoğlu, bunların dışında birçok faaliyetin başarıyla devam ettiğini vurgulayarak, yasa dışı ticaretle mücadelenin, süreklilik arz eden bir mesele olduğunu dile getirdi.
Dünya çok hızlı değiştiği için süreci sürekli izlemeleri ve kendilerini geliştirmeleri gerektiğini belirten Hisarcıklıoğlu, dijitalleşen süreçlerin, bir yandan verimliliği artırırken diğer yandan kayıt dışı şirketleri farklı metotlar geliştirmeye yönlendirdiğini söyledi.
Hisarcıklıoğlu, bu nedenle mevzuat düzenlemelerinin teknolojik gelişmelerle harmanlaması gerektiğine işaret ederek, şöyle devam etti: "Verinin izlenmesi ve etkin yönetilmesine yönelik bir altyapıyı, tüm kurumlarımızın katkısıyla oluşturmalıyız. Denetimleri, kararlılıkla ve sıkı bir şekilde devam ettirmeliyiz. İşte burada da kurumlar arası veri ve bilgi paylaşımı öne çıkıyor. Öte yandan her vergi artışının kayıt dışını artırdığını da göz ardı edemeyiz. Ben ekonomi tahsili gördüm ve orada öğrendiğimiz ilk söz, 'fazla vergi, vergiyi öldürür' idi. Yani vergide aşılmaması gereken sınırlar, eşikler, oranlar vardır. Onlar aşılırsa, 'daha fazla vergi toplayayım' derken, daha az toplamak riskiyle karşı karşıya kalıyoruz. Bu nedenle amacımız, hem daha düşük vergi oranları uygulaması ve hem de vergi sisteminin basit ve anlaşılabilir şekilde tasarlanması olmalıdır. Vergi tabanını genişletmeye yönelik tedbirler alınmalıdır. Bu bakış açısıyla vergi sisteminde köklü ve yapısal bir reforma ihtiyaç duyulmaktadır."
TOBB olarak gerek mevzuat düzenlemelerine katkı, gerekse farkındalık yaratma açısından kamu kurumlarına her türlü desteği verdiklerini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, Hazine ve Maliye Bakanlığının açıklayacağı "Kayıt Dışı Ekonomiyle Mücadele Eylem Planı"na çok kapsamlı ve detaylı görüş verdiklerini söyledi.
Hisarcıklıoğlu, geçen yıl Ticaret Bakanlığı, oda ve borsalarla "İhracatta Kaçakçılıkla Mücadele Eğitimi" verdiklerini hatırlatarak, "Sektör Meclislerimiz bünyesindeki bazı meclislerde, kaçakçılıkla ilgili alt komisyonlar kurarak, konuyu mevzuat anlamında da çalışıyoruz. Kamu kurumlarımıza kaçakçılık ve yasa dışı ticaretin önüne geçebilecek tüm önerilerimizi iletiyoruz. İnşallah, tüm kurumların iş birliği ve dayanışmasıyla yasa dışı ticaretle mücadelede çok daha iyi bir konuma geleceğiz." dedi.
-Bakan Muş
Ticaret Bakanı Mehmet Muş ise yasa dışı ticareti önlemek için tüm gümrüklü sahalarda ve ülke sathında çalışmaları hız kesmeden ve titizlikle sürdürdüklerini söyledi.
Kaçakçılıkla mücadelenin güçlü teknik, beşeri ve idari kapasiteye dayandığı bilinciyle Bakanlık olarak teknik altyapıya, beşeri sermayeye ve idari kapasiteye son 10 yılda 1 milyar liranın üzerinde yaptırım yaptıklarını ifade eden Muş, "Bu çalışmalarımızın bir sonucu olarak, Gümrük Muhafaza ekiplerimizce yürütülen kaçakçılıkla mücadele faaliyetleri neticesinde, Aralık 2022 itibarıyla toplam 10,7 milyar lira değerinde kaçak eşya ele geçirdiğimizi memnuniyetle ifade etmek istiyorum." dedi.
Muş, akaryakıt kaçakçılığının, Türkiye ekonomisi ve güvenliği ile insan ve çevre sağlığı bakımından son derece önemli bir sorun olduğunu, sahte fatura düzenlemek ve kullanmak suretiyle geçmiş dönemde ülkede mali usulsüzlüğe en çok konu olan alanların başında geldiğini anlattı.
Bakan Muş, ciddi vergi kayıpları ile haksız rekabete neden olan ve üzerinde kararlılıkla durdukları bir diğer sektörün de tütün ve tütün mamulleri olduğuna işaret ederek, şu değerlendirmede bulundu: "Son dönemde tespit edilen yeni usulsüzlükler bu alanda etkin bir denetim mekanizmasını elzem hale getirdi. Bu doğrultuda, ilgili bakanlıklarla koordinasyon içinde Tütün Özel Ekibini hayata geçirdik. Tütün Özel Ekibi, makaron ve sigara filtresi gibi 24 milyon lira değerinde ürün yakaladı. Ayrıca, Bakanlığımız Gümrükler Muhafaza Genel Müdürlüğünce 2022 yılında 205 milyon lira değerinde tütün ve tütün mamulü yakalaması yapıldı”
Ticaret Bakanı Muş, elektronik ürünlerde gerçekleştirilen usulsüzlüklerin de piyasa işleyişini sekteye uğrattığına dikkati çekerek, "Bu çerçevede, elektrik-elektronik kaçakçılığı alanında Bakanlığımızca sürdürülen mücadele kapsamında, 2020-2022 yıllarında 738 milyon lira değerinde 5,3 milyon adet yakalama gerçekleştirdik. 2022 yılında ise 332 milyon lira değerinde 1 milyon adet ürün yakalaması gerçekleştirildi." ifadelerini kullandı.
Son üç yıllık dönemde, elektrik-elektronik eşya türleri arasında, olay sayısı (yüzde 51) ve yakalama değeri (yüzde 37) bakımından cep telefonu cinsi eşyanın öne çıktığını vurgulayan Muş, cep telefonu kaçakçılığıyla mücadele kapsamında, yolcu beraberi beyan harici ülkeye cep telefonu getirilmesi usulsüzlüklerinin önüne geçmek için, Bakanlık ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından yürütülen teknik çalışma kapsamında oluşturulan Muhafaza Entegrasyon Sistemi'nin, 1 Kasım itibarıyla yürürlüğe girdiğini ve gümrük kapılarında kullanılmaya başlandığını dile getirdi.
Muş, Bakanlığın koordinesinde, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu ile cep telefonu operatörleri işbirliğinde, klonlanabilir IMEI havuzunun daraltılması amacıyla, gerekli durumlarda cep telefonlarının IMEI’lerinin BTK tarafından pasife alınması gibi önlemlerin hüküm altına alındığını bildirdi. Klonlanmış cep telefonlarını tespit etmek amacıyla yeni yıl itibarıyla servis bazlı klon analizlerini hayata geçirecekleri bilgisini veren Muş, IMEI numaralarını koruma altına alırken klonlamayı da zorlaştıracaklarını söyledi.
Kaçakçılıkla mücadelede yasal ticareti kolaylaştırırken yasa dışı ticarete göz açtırmayacaklarını belirten Muş, kaçakçılıkla etkin mücadele için tüm kurumlar arasındaki koordinasyonu sürdüreceklerini kaydetti.
